عباس گودرزی؛ علیرضا جعفری
دوره 14، شماره 19 ، آبان 1396، ، صفحه 279-296
چکیده
گفتار حاضر به بررسیِ وجود تنش فرهنگی بین صدای معارض و گفتمان غالب در آثار منتخبی از سال بلو[1]، رمان‌نویس معاصر آمریکایی، می‌پردازد. به‌منظور این کار، از دیدگاه ماتریالیسم[2] فرهنگی که در خوانش و تحلیل آثار ادبی بسیار روشنگر است استفاده می‌شود. اساس دیدگاه ماتریالیسم فرهنگی بر این اصل استوار است که رابطه‌ی آثار ادبی با بستر فرهنگی‌ای ...
بیشتر
گفتار حاضر به بررسیِ وجود تنش فرهنگی بین صدای معارض و گفتمان غالب در آثار منتخبی از سال بلو[1]، رمان‌نویس معاصر آمریکایی، می‌پردازد. به‌منظور این کار، از دیدگاه ماتریالیسم[2] فرهنگی که در خوانش و تحلیل آثار ادبی بسیار روشنگر است استفاده می‌شود. اساس دیدگاه ماتریالیسم فرهنگی بر این اصل استوار است که رابطه‌ی آثار ادبی با بستر فرهنگی‌ای که در آن تولیدشده و لاجرم بازتاب‌کننده‌ی مبانی آن می‌باشند، تنش‌آمیز است. در مقابل، نظام فرهنگی حاکم برای حفظ جایگاه و بقا خود، ناگزیر باید اصول خود را تکرار و تثبیت کند و این کار را با معقول و مقبول جلوه دادن آموزه‌های خود انجام می‌دهد. همچنین به‌عنوان بازیگر اصلی درصحنه‌ی تعاملات و تعارضات فرهنگی، این نظام باید با صداهایِ نو‌ظهور معارض و مخالف که تهدیدی برای تمامیت آن هستند، کنار بیاید و این کار را با ملحوظ یا محاط کردن تعارض در درون خود انجام می‌دهد تا از این طریق ضمن پرهیز از تنش آشکار، صدای معارض را حتی به ابزاری برای تحکیم و تکرار اصول خود نگاه دارد. در آثار سال بلو وجود صدای معارض ازآن‌جهت بسیار بارز است که این نویسنده از یک پیشینه‌ی فرهنگی ـ مذهبی متفاوت (او از خانواده‌ی یهودی و مهاجر بود) برخوردار بود و ارزش‌های اعتقادی خود را در تضاد با ارزش‌های حاکم در جامعه می‌دید. در همین راستا بود که او برآن شد تا با در پیش گرفتن سبک و سیاقی ظاهراً متفاوت از نویسندگان هم‌عصر خود در صورت و محتوای رمان‌هایش، ضمن تعارض با روال سایر، در حفظ ارزش‌ها نیز قدم بردارد. لذا، محور اصلی بحث ما صحه گذاشتن بر این امر است که، علی‌رغم ادعای متفاوت و معارض بودن، صدای معارض سال بلو در قالب آثار او، درنهایت در درون صدای غالب قرارگرفته و بازتاب مبانی فرهنگ حاکم در جامعه‌ی آمریکای روزگار او هستند زیرا بر اساس دیدگاه ماتریالیسم فرهنگی، متن در حصار زمانی روزگار خود محاط است و نمی‌تواند از آن فراتر رود اگرچه می‌تواند در مقابل فشار سرکوبگرانه‌ی آن مقاومت کند.[1] . Saul Bellow[2] . Cultural Materialism
